Φως στον Κόσμο

ΦΩΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

του π. Γεωργίου Μεταλληνού

«Υμείς εστε το φως του κόσμου»

Η Εκκλησία μας, προβάλλει σήμερα στο πλήρωμά της τις μορφές των Αγίων Πατέρων της Δ’ Οικουμ. Συνόδου (Χαλκηδόνα, 451 μ.Χ.).... Ο εκκλησιαστικός όρος «Πατήρ» είναι προ πάντων συνυφασμένος με την θυσία για την Ορθοδοξία και την αναίρεση της αιρέσεως. Μια, βιαστική έστω, θεώρηση της αιρέσεως θα υπογραμμίση την σημασία των Πατέρων στη ζωή της Εκκλησίας.

Εκκλησία και κόσμος

Σκοπός της παρουσίας της Εκκλησίας, σαν σώματος Χριστού, στον κόσμο είναι η συνεχής εν Χριστώ μεταμόρφωση του κόσμου. Η ελεύθερη, χωρίς καταναγκασμό, εκκλησιοποίηση του κόσμου. Όλες οι πτυχές της ζωής μας και οι δομές της να φωτισθούν από την ζωοποιό χάρη της χριστιανικής αληθείας. Να γίνη «βασιλεία Χριστού» ο κόσμος μας. «Πορευθέντες, μαθητεύσατε πάντα τα έθνη» είναι η εντολή του Χριστού μας. Αν η Εκκλησία κάποια στιγμή έπαυε να έχη σαν στόχο της την εκκλησιοποίηση του κόσμου, θα ήταν σαν να ηρνείτο τον εαυτό της, θα έχανε την ταυτότητά της. Τί ήταν όμως ο κόσμος, όταν η Εκκλησία ξεκινούσε την πορεία της μέσα στην ιστορία; Μια εύγλωττη εικόνα της καταστάσεως του κόσμου, και τότε και σήμερα, μας δίνει ο Απ. Παύλος στο α’ κεφάλαιο της προς Ρωμαίους Επιστολής του. Είναι ακόμη χαρακτηριστικοί οι λόγοι του ίδιου Αποστόλου στους Χριστιανούς της Εφέσου: «Ήτε ποτέ σκότος, νυν δε φως εν Κυρίω» (Εφεσ. ε’ 8). Σαν φως στο σκοτάδι του κόσμου έλαμψε η Εκκλησία. Όσοι δεχόντουσαν ελεύθερα την κλήση της και γίνονταν μέλη της, δεχόντουσαν την πίστη της και την ζωή της. Ένωναν ουσιαστικά και οργανικά την ζωή τους με την ζωή της και ζούσαν με την αλήθειά της. Αυτή την ολοκληρωτική αλλαγή ζητούσε -και ζητά- η Εκκλησία. Να γίνη ο άνθρωπος και η ανθρώπινη κοινωνία «καινή κτίσις» (Γαλ. στ’ 15).

Ανάγκη καθολικής αναγεννήσεως

 Για να γίνη όμως αυτό πραγματικότητα, πρέπει να αφήση ο άνθρωπος να αναγεννηθή στην αλήθεια της Εκκλησίας. Να βαπτισθή δηλ. όχι μόνο σωματικά, αλλά να βαπτισθή και πνευματικά. Να θάψη όχι μονάχα την παλαιά του φύση, αλλά και τον παλαιό «έσω άνθρωπον», για να είναι τέλειος ο εγκεντρισμός του στο σώμα του Χριστού. Και είναι πολλοί εκείνοι, που σ’ όλους τους αιώνες φαίνονται πρόθυμοι να ανταποκριθούν στην απαίτηση αυτή. Άγιοι, όπως ο ι. Αυγουστίνος, ο άγ. Κυπριανός, η οσία Μαρία η Αιγυ­πτία είναι από τα δυνατώτερα παραδείγματα μιας αναγεννητικής εντάξεως στο σώμα της Εκκλησίας. Δεν είναι όμως λίγοι και εκείνοι, που παρά την αυτοπροαίρετη έξοδό τους από τον κόσμο και την ένταξή τους στη ζωή της Εκκλησίας, δεν θέλουν να παραιτηθούν τελείως από την παλαιά ζωή τους. Συμβαίνει δηλ. σ’ αυτούς, ό,τι στους Ισραηλίτες, που αν και ανέπνευσαν τον αέρα της ελευθερίας, νοστάλγησαν στην έρημο τα σκόρδα και τα κρεμμύδια της Αιγύπτου (Αριθμ. ια’ 5)! Μπαίνοντας στην Εκκλησία, δεν ελευθερώνονται από το «φρόνημα του κόσμου». Δεν αποβάλλουν τις παλαιές ιδέες και αντιλήψεις τους, τον παλαιό τρόπο σκέψεως και ζωής τους. Έτσι καταντούν να δέχονται από την διδασκαλία του Χριστιανισμού, ό,τι τους ευνοεί ή τους συμφέρει. Δέχονται ένα μέρος της Χριστιανικής αλήθειας, όχι όμως ολόκληρη την αλήθεια. Έτσι δημιουργούν ένα δικό τους Χριστιανισμό, που τον παρουσιάζουν όμως σαν Χριστιανισμό της Εκκλησίας. Άλλοι πάλι δέχονται την αλήθεια, που τους προσφέρει η Εκκλησία κατά το δικό τους τρόπο, την «ερμηνεύουν» με τις δικές τους προϋποθέσεις, όχι σαν αναγεννημένες εν Χριστώ υπάρξεις, αλλά κατά τις διαθέσεις των καρδιών τους.

Ιδεολογικοποίηση της Πίστεως

 Πρόσωπα με τέτοιες τάσεις και προϋποθέσεις, σε οποιαδήποτε εποχή, υποκαθιστούν με μια δική τους ιδεολογία (θεωρία) την πίστη της Εκκλησίας. Αυτό το γεγονός στην γλώσσα της Εκκλησίας ονομάζεται αίρεση. Το να παρουσιάζη δηλ. κανείς τις δικές του πεποιθήσεις σαν διδασκαλία της Εκκλησίας, και την δική του ερμηνεία (κατανόηση) της θείας Αποκαλύψεως σαν ερμηνεία της Εκκλησίας. Είναι λοιπόν φανερό, πως η αίρεση δημιουργεί κακό πολύ μεγαλύτερο από την αμαρτία. Ο αμαρτωλός έχει την δυνατότητα κάθε στιγμή να σωθή, κάνοντας χρήση των λυτρωτικών μέσων της Εκκλησίας. Ο αιρετικός κόβεται από το σώμα της Εκκλησίας αμετάκλητα. Γιατί δεν πιστεύει στην Εκκλησία σαν κιβωτό της θείας Αποκαλύψεως. Πιστεύει μόνο στον εαυτό του, και κάνει το λογικό του κριτήριο της «παραδοθείσης πίστεως» (Ιούδ. 3). Θεοποιεί δηλ. τον εαυτό του, που τον δέχεται σαν αυθεντία. Κάθε αίρεση είναι εξάνθημα της ίδιας αρρώστιας, του ανθρώπινου εγωισμού. Είναι πτώση, όπως εκείνη των Πρωτοπλάστων, που έβαλαν το δικό τους θέλημα πάνω από το θέλημα του Θεού, και ζήτησαν να σωθούν με τις δικές τους δυνάμεις. Ο αιρετικός όμως συνήθως δεν κόβεται μόνο ο ίδιος από την εκκλησιαστική κοινωνία. Σχίζει συγχρόνως και το σώμα του Χριστού και καταστρέφει την ενότητα της Εκκλησίας. Εξ ίσου όμως τρομερό είναι, ότι η αίρεση επιφέρει...

Καταστροφή και της κοινωνικότητος της Εκκλησίας

 Η αίρεση δεν καταστρέφει μόνο την πνευματική ενότητα της Εκκλησίας, αλλά και την κοινωνικότητά της. Αλλοιώνει την δομή και τον χαρακτήρα της κοινωνίας της. Όπως η πίστη της Εκκλησίας δεν μένει μια υπόθεση του λογικού, αλλά δημιουργεί φρόνημα ορθόδοξο στον άνθρωπο, που σαρκώνεται σε συγκεκριμένο τρόπο ζωής, την εκκλησιαστική κοινωνία, έτσι και η αίρεση δημιουργεί φρόνημα αιρετικό, που έχει σαν συνέπεια αιρετικό τρόπο ζωής, αιρετική -όχι δηλ. γνήσια χριστιανική- κοινωνία. Η Ορθοδοξία, σαν απόλυτη κατάφαση της θείας Αποκαλύψεως, είναι το θεμέλιο της ζωής της Εκκλησίας, συνέχεια της παρουσίας του Χριστού στον κόσμο. Μία πίστη όμως αποσπασματική και τεμαχισμένη, όπως είναι η πίστη των αιρέσεων, οδηγεί στην πραγμάτωση ενός νόθου σώματος, που δεν μπορεί να είναι συνέχεια της παρουσίας του Χριστού στον κόσμο, και συνεπώς ούτε φανέρωση του Χριστού στην ζωή του Σώματός του, της Εκκλησίας.

Αν λοιπόν η Εκκλησία μας σήμερα ονομάζη «Φως» τους αγίους Πατέρας, είναι γιατί με τον αγώνα και τη μαρτυρία τους άφησαν το Φως του Χριστού, την Ορθοδοξία, να φωτίζη και να σώζη τον κόσμο. Δέχθηκαν όλο το φως του Χριστού και το πρόσφεραν στον κόσμο, σ’ αντίθεση με τους αιρετικούς, που νοθεύουν το φως του Χριστού με το δικό τους το σκοτάδι....

"ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ"
(Απάνθισμα κηρυγμάτων από την
«ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ» των ετών 1980 και 1983)
ΠΡΩΤΟΠΡ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Μ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»