Święty męczennik Paweł Szwajko - Święta męczennica Joanna Szwajko

Święty męczennik Paweł Szwajko
(Swiaszczennomuczenik Pawieł) (pierwsza niedziela czerwca /n.st./, 15 / 28 sierpnia) 1893 - 1943

Święta męczennica Joanna Szwajko
(Muczenica Ioanna) (pierwsza niedziela czerwca /n.st./, 15 / 28 sierpnia) 1899 - 1943

Św. kapłan męczennik Paweł Szwajko urodził się 4 kwietnia 1893 r. w Zabłotcach, powiatu Brody na Wołyniu w bogobojnej rodzinie Kon­drata i Ewy Szwajków. Po nauce w szkołach świeckich wstąpił do semi­narium duchownego w Jekaterynosławlu (dzisiejszy Dniepropietrowsk), które ukończył w 1918 roku.

W wieku 30 lat w cerkwi św. Mikołaja we wsi Gaje Lewiatyńskie (po­wiat krzemieniecki) Paweł wstąpił w związek małżeński z 24-letnią Jo­anną Łotocką. (...) Dnia 12 września 1924 r. Paweł otrzymał święcenia kapłańskie z rąk metropolity Dionizego (Waledyńskiego). Po odbyciu stażu duszpaster­skiego w parafii św. Marii Magdaleny w Warszawie został mianowany proboszczem we wsi Potok Górny na Biłgorajszczyźnie. W październiku 1927 r., po odrodzeniu się Prawosławia na Łemkowszczyźnie został skie­rowany do Świątkowej Wielkiej, a później przeniesiony do wsi Desznica w powiecie jaślańskim. Metropolita Dionizy pracę duszpasterską na Łem­kowszczyźnie powierzał najlepszym kapłanom, posiadającym wybitne umiejętności kaznodziejskie i organizacyjne. Ks. Paweł prowadził tam działalność wśród Łemków, którzy powracali do wiary swych ojców.

W dramatycznym okresie prześladowań Prawosławia na Chełmszczyźnie w 1938 r., 44-letni duchowny powrócił tu wraz ze swą małżonką i objął parafię prawosławną w Siedliskach na Zamojszczyźnie. W tych trudnych chwilach wytrwale umacniał swych parafian w wierze prawosławnej. Czynił to również w dalszym okresie służby w kolejnych parafiach w Ob­szy i Śniatyczach na Chełmszczyźnie, nie­rzadko w atmosferze wrogości wobec Pra­wosławia.

W Śniatyczach Szwajkowie zo­stali napadnięci, ograbieni i dotkliwie po­bici. Mimo to matuszka w dalszym ciągu wiernie wspierała męża w trudnej pracy na niwie Chrystusowej.
Ks. Paweł ustawicznie starał się prze­konywać wiernych, aby nie porzucali swej wiary w niezmiernie trudnych dla Prawo­sławia czasach. Tych wszystkich, którzy byli chwiejni pouczał i w bezpośrednich kontaktach wzywał do spowiedzi. W ten sposób powstrzymywał ich przed przecho­dzeniem na wiarę rzymskokatolicką. Wier­ni cenili w nim gorliwość w wierze i mą­drość życiową.

W 1943 r. ks. Pawła mianowano pro­boszczem parafii w Grabowcu w powiecie hrubieszowskim.(...) 28 sierpnia tego roku, w dniu święta Zaśnięcia Matki Bożej duchowny udzielił chrztu córce swo­jego psalmisty. Tego samego dnia nocą do jego mieszkania wdarli się bandyci. Zaczę­li katować kapłana i jego żonę. Przez całą godzinę znęcali się nad nimi. Ludność, która się ukrywała słyszała jedynie jęki i płacz matuszki, który przechodził w krzyk. Następnie padło kilka strzałów i wszystko ucichło.

Ciała zamordowanych były zmasakro­wane, a matuszka Joanna prawie cała była pokłuta nożami. Jej ręce i nogi były połamane, a brzuch pocięty. Nieszczę­sna kobieta zmarła z powodu upływu krwi. Na ciele ks. Pawła, oprócz ran od ostrych i tępych przedmiotów, były rany postrzałowe. Na piersi kapła­na ostrym narzędziem wycięto ośmioramienny krzyż.
Uchwałą Św. Soboru Biskupów PAKP z 20 marca 2003 r. ks. Paweł Szwajko i matuszka Joanna Szwajko zostali zaliczeni do grona świętych i włączeni do Soboru Świętych Męczenników Ziemi Chełmskiej i Podla­skiej. Uroczystości kanonizacyjne odbyły się w dniach 7-8 czerwca 2003 r. w Chełmie.

Na podstawie fragmentów książki Jarosława Charkiewicza, Męczennicy XX wieku. Martyrologia Prawosławia w Polsce w biografiach świętych, (Warszawska Metropolia Prawosławna, Warszawa 2008), udostępnionych dzięki uprzejmości Autora.