Τζορτζ Λούκας. Η Σκοτεινή Πλευρά της Δύναμης

ΤΖΟΡΤΖ ΛΟΥΚΑΣ. Η ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ

τοῦ Ἰωάννου Μηλιώνη, ἐκπαιδευτικοῦ, μέλους τῆς Π.Ε.Γ.

Δὲν ξέρω πόσοι ἀπὸ ἐμᾶς ἔχουμε κάποια ἐξοικείωση μὲ τὸν «Πόλεμο τῶν Ἄστρων». Καὶ δὲν ἀναφέρομαι σ' αὐτόν, ποὺ ὁ ἀμερικανὸς Πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ ἐνίσχυσε, ἐγκαθιδρύ-οντας σε πρὸ ἡμερῶν τὴ στρατιωτικὴ διοίκηση διαστήματος «USSPACECOM», ἡ ὁποία θὰ ἀναλάβει νὰ ἐξασφα¬λίσει τὴν ὑπεροχὴ τῶν Η.Π.Α. -ποὺ ἀπειλεῖται ἀπὸ τὴν Κίνα καὶ τὴ Ρωσία-, σὲ αὐτὸ τὸ νέο ἐν δυνάμει πεδίο πολέμου, σὲ περίπτωση «πολέμου τῶν ἄστρων».

Οὔτε ἀναφέρομαι στὸ ὅτι πρόσφατα, τέθηκαν σὲ τροχιὰ γύρω ἀπό τὴ γῆ, δύο καινούργιοι στρατιωτικοὶ δορυφόροι· ἕνας ἀμερικανικός καὶ ἕνας ρωσικός, πού -ἂν καὶ ἡ ἐκτόξευση τέτοιων δορυφόρων εἶναι κάτι συνηθισμένο τὴν τελευταία δεκαετία- δὲν παύει νὰ ὑπενθυμίζει τοὺς κινδύνους ἀπὸ τὴ στρατιωτικοποίηση τοῦ διαστήματος.

Ἀναφέρομαι σὲ κάτι ἄλλο ποὺ βέβαια ἔχει ἄμεση σχέση μὲ τὰ ἐνδιαφέροντα αὐτῆς τῆς στήλης.

Ἴσως πολλοὶ λίγοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ τὸ Μάϊο τοῦ 1977 πίστεψαν ὅτι ἡ τρέλα τοῦ Τζόρτζ Λούκας (George Lucas) στὸ διάσημο πλέον κινηματογραφικό του ἔργο, «Πόλεμος τῶν Ἄστρων» (Star Wars), θὰ μποροῦσε νὰ γίνει πραγματικότητα. Σήμερα, 43 χρόνια μετὰ τὴν πρώτη του ταινία ἐπιστημονικῆς φαντασίας, εἶναι προφανὲς ὅτι πόλεμος μπορεῖ νὰ πραγματοποιεῖται στὸ διαστημικὸ χῶρο καὶ ὄχι μόνο μέσα στὰ στούντιο τοῦ Χόλιγουντ. Ἄλλωστε, τὰ ἀμυντικά δόγματα τῶν ὑπερδυνάμεων βασίζονται σὲ μεγάλο βαθμό στοὺς ἐξοπλισμοὺς στὸ διάστημα.

Κι αὐτὴ ἡ «πραγματικότητα» ἀφορᾶ δύο παράλληλους τομεῖς. Ὁ πρῶτος -ποὺ γι' ἐμᾶς εἶναι ἀδιάφορος- ἀφορᾶ στὴ «διαισθητικὴ» ἱκανότητα τοῦ Λούκας νὰ «ὑποψιάζεται» τὴν κατεύθυνση ποὺ παίρνουν τὰ πράγματα στὸ ὑλικὸ σύμπαν καὶ νὰ σχεδιάζει ἀνάλογα τὴν κινηματογραφική του στρατηγική. Ὁ δεύτερος ὅμως τομέας ἀφορᾶ στὸν «θρησκευτικὸ» ἢ μᾶλλον στὸν ὑπαρξιακό προσανατολισμὸ τοῦ ἀμερικανοῦ σκηνοθέτη ὁ ὁποῖος ταυτίζεται ἀπόλυτα μὲ τὸ σύνδρομο τῆς «Νέας Ἐποχῆς τοῦ Υδροχόου» (New Age).

Ἀλλὰ ἂς γίνουμε περισσότερο σαφεῖς.

Tό Star Wars -γνωστὸ ἀμερικανικὸ franchise «ἐπικῆς διαστημικής ὄπερας»-, ἐπικεντρώνεται σὲ σειρά ταινιῶν μὲ πρώτη, ποὺ προβλήθηκε στὶς 25 Μαΐου τοῦ 1977 καὶ ἔκτοτε δημιούργησε ἕνα φαινόμενο πόπ κουλτούρας, τὸ ὁποῖο παρήγαγε ἐννιὰ συνολικά ταινίες καὶ μιὰ ἐκτενῆ σειρὰ ἀπὸ βιβλία, κόμικς, βιντεο-παιχνίδια, τηλεοπτικὲς σειρές, παιχνίδια, φιγοῦρες καὶ ἄλλα προϊόντα, ποὺ ἀποτελοῦν τὸ σύμπαν τοῦ Star Wars¹.

Πόσοι ἀπὸ ἐμᾶς ἄραγε θυμοῦνται τὸ κλασσικὸ πλέον ἐναρκτήριο theme: «Πρὶν ἀπὸ πολὺ καιρό, σ' ἕνα Γαλαξία πολύ, πολύ μακρινό, κυβερνᾶ τὸ σιδηρόφρακτο καὶ καταπιεστικὸ καθεστώς τῆς Γαλαξιακῆς Αὐτοκρατορίας, ποὺ ἀνέτρεψε τὴ Γαλαξιακή Δημοκρατία καὶ τοὺς φρουρούς της, τοὺς Ἱππότες Τζένταϊ. Τὴν τάξη ἐπιβάλλει ἐκ μέρους τοῦ σατανικοῦ Αυτοκράτορα, τοῦ Σκοτεινοῦ Ἄρχοντα τῶν Σέθ, ὁ πανίσχυρος πρώην Τζένταϊ Ντάρθ Βέϊντερ. Μιὰ ἐπανάσταση ἔχει ξεσπάσει ἐναντίον τῆς στυγνῆς δικτατορίας, ὀργανωμένη ἀπὸ τὴν Ἐπαναστατικὴ Συμμαχία, μὲ τὴν Πριγκίπισσα Λέϊα νὰ εἶναι μία ἀπὸ τοὺς μυστικούς της ἀρχηγούς»;

Καὶ πόσοι ἀπὸ ἐμᾶς γνωρίζουν ὅτι κάτω ἀπὸ τὸ γοητευτικὸ «φανταστικὸ» σενάριο καὶ τῶν ἐννέα ταινιῶν, ὑποβόσκει ἡ νόθα μεταφυσική, ὁ ἀποκρυφισμός, τὰ ἀνατολικὰ θρησκεύματα;

Ἡ λεγόμενη «ἐπιστημονικὴ φαντασία» στὸ σύνολό της σχεδὸν ταυτίζεται μὲ τὸ ἀποκρυφιστικὸ στοιχεῖο μὲ ὅποιο ὄνομα κι ἂν θέλουμε νὰ τὸ χαρακτηρίσουμε: εσωτερισμό, μυστικισμό, πνευματισμό, μαγεία, παραψυχολογία ἢ «παραφυσικά φαινόμενα».

Ἄς γίνουμε ὅμως πιὸ σαφεῖς· καὶ μὲ παραδείγματα:

Στὸ «φανταστικὸ» σύμπαν τοῦ Λούκας κυριαρχεῖ «Ἡ Δύναμη» (The Force). Εἶναι ὁ «θεός-κατάσταση» ἢ «ἡ Ὁδὸς» κατ' ἀντιγραφὴ τοῦ Τάο (Tao), τῆς «Ὁδοῦ» τοῦ Ταοϊσμού²-ἀναλογικὰ μποροῦμε νὰ τὴν παραλληλίσουμε καὶ μὲ τὸ Μπραχμάν (Brahman)³ τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ ἢ τὸ Ἄϊν Σόφ (Ein Soph) τοῦ Καμπαλισμού⁴-, τοῦ δυϊστικοῦ αὐτοῦ θρησκευτικοῦ-ὑπαρξιακοῦ συστήματος, ποὺ ἀναπτύσσεται σὲ δύο ὄψεις, τὸ Γίν (Yin) καὶ τὸ Γιάνγκ (Yang), ἀντίθετα καὶ ἀλληλοσυμπληρούμενα συγχρόνως. Ἔτσι καὶ «Ἡ Δύναμη» ἔχει δύο ὄψεις: τὴν «Φωτεινὴ πλευρὰ τῆς Δύναμης» (The light side of the Force), γνωστή, καὶ ὡς Άσλα (Ashla), μιὰ πλευρὰ τῆς Δύναμης εὐθυγραμμισμένη μὲ τὴν ἠρεμία, χρησιμοποιούμενη γιὰ τὴ γνώση καὶ τὴν ἄμυνα. Οἱ Τζένταϊ (Jedi) εἶναι «διάσημοι ἀσκητὲς τοῦ φωτός» -κάτι σὰν διαστημικοὶ Ναΐτες-Σαμουράϊ μὲ παραψυχικές ἱκανότητες- καὶ θανάσιμοι ἐχθροί τῶν Σέθ (Sith) -σκοτεινῶν ὀντοτήτων, μὲ παραψυχικές ἱκανότητες κι αὐτοί-, ποὺ ἀκολούθησαν τὴ σκοτεινὴ πλευρὰ τῆς Δύναμης (The dark side of the Force).

Ἡ Δύναμη, λοιπόν, ἔχει καὶ τὴν σκοτεινή της πλευρὰ, γνωστή καὶ ὡς Μπόγκαν (Bogan). Ὅποιοι χρησιμοποιούν τὴ σκοτεινὴ πλευρὰ ἕλκουν τὴ δύναμή τους ἀπὸ τὰ πιὸ βίαια, πρωτόγονα καὶ σκοτεινὰ συναισθήματα, ὅπως ὁ φόβος, ὁ θυμός, τὸ μῖσος, τὸ πάθος καὶ ἡ ἐπιθετικότητα.

Τὸ «φανταστικὸ» σύμπαν τοῦ Λούκας χαρακτηρίζεται ἀκόμη καὶ ἀπὸ ἕνα ἰδιαίτερο ἡμερολόγιο, μιμούμενο τὴν κατάργηση τῆς χριστιανικῆς χρονολόγησης μὲ βάση τὴ γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Νὰ θυμηθοῦμε ἀκόμη ὅτι πρόσφατα καὶ τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας τῆς Κυβέρνησης τῆς Αὐστραλίας σχεδιάζει -ἔπειτα ἀπὸ καταγγελίες ὅτι παραβιάζεται ἡ ανεξιθρησκία-, νὰ αντικαταστήσει στὰ σχολικὰ βιβλία τοὺς προσδιορισμοὺς π.Χ (πρὸ Χριστού - BC Before Christ) καὶ μ.Χ (μετὰ Χριστόν - AD Anno Domini) μὲ τὶς φράσεις Κ.Χ (κοινή χρονολογία - CE Common Era) καὶ π.Κ.Χ (πρὸ κοινῆς χρονολογίας - BCE Before Common Era). Τὸ ἴδιο ἀκολουθοῦν κι οἱ «Μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβά» ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια, ἀλλὰ καὶ οἱ συγκεκριμένοι τύποι χρονολόγησης ἔχουν σχεδὸν ἀντικαταστήσει τὴ χριστιανικὴ χρονολόγηση στὶς ἐπιστημονικὲς δημοσιεύσεις ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰῶνα.

Ἔτσι καὶ τὸ «σύμπαν» τοῦ Λούκας ἀκολουθεῖ ἕνα τεράστιο χρονολογικὸ εὗρος ὥστε οἱ πρῶτες ἱστορίες ποὺ περιγράφονται εἴτε σὲ νουβέλες εἴτε σὲ κόμικς νὰ ξεκινοῦν ἀπὸ τὸ 5.000 πΜΓ (πρὸ τῆς Μάχης τοῦ Γιάβιν - Battle at Yavin) καὶ νὰ φτάνουν μέ-χρι καὶ τὸ 100 μΜΓ (μετὰ τὴ Μάχη τοῦ Γιάβιν), ἐνῶ γίνονται ἀναφορὲς σὲ χρονολογίες δημιουργίας τοῦ «σύμπαντος» κοντὰ στὸ 7.500.000 πΜΓ. Οἱ ταινίες ἐξελίσσονται σὲ ἕνα πολὺ μικρὸ εὗρος, συγκεκριμένα ἀπὸ τὸ 32 πΜΓ μέχρι τὸ 4 μΜΓ, ὅπου ἐξιστορεῖται πρωτίστως ἡ ζωὴ τοῦ Ἄνακιν Σκαϊγουώκερ (Anakin Skywalker) καὶ τὸ πῶς ἀπὸ Τζένταϊ μετατρέπεται σὲ Ντάρθ Βέϊντερ (Darth Vader), ἀλλὰ τελικὰ βρίσκει τὴν ἐξιλέωση σώζοντας τὸ γιό του, Λούκ Σκαϊγουώκερ (Luke Skywalker), ἀπὸ τὸν Ντάρθ Σίντιους (Darth Sidious).

Ὅμως, χειρότερο κι ἀπὸ τὰ ἀνωτέρω εἶναι ἴσως ἡ καθιέρωση τῆς νέας θρησκείας τοῦ Τζεδισμού (Jedism)⁵, μιᾶς ἀπὸ τὶς ἀναφερόμενες πλέον ὡς «Θρησκεῖες τῆς Νεότητας» στὴν ὁποία ἔχουν πολιτογραφηθεῖ πολλοὶ νέοι στὴ Δύση.

Ὁ Τζεδισμός ἐμφανίζεται ὡς φιλοσοφία-θρησκεία, ποὺ βασίζεται κυρίως στοὺς χαρακτῆρες τῶν Τζένταϊ (Jedi), τοῦ «Πολέμοῦ τῶν Ἄστρων» (Star Wars). Ὁ Τζεδισμός προσήλκυσε τὴν προσοχὴ τοῦ κοινοῦ ἀπὸ τὸ 2001, ὅταν ἀρκετοὶ ἄνθρωποι κατα-χώρησαν τὴ θρησκεία τους ὡς Τζένταϊ (Jedi) σὲ ἐθνικὲς ἀπογραφές.

Γιὰ τὴν ἱστορία ἀναφέρουμε ὅτι ἡ πρώτη ταινία τοῦ «Πολέμου τῶν Ἄστρων» γυρίστηκε μὲ τὸν ἐξαιρετικὰ μικρό, γιὰ παρόμοια ταινία, προϋπολογισμό τῶν $ 11 ἑκατομμυρίων καὶ κυκλοφό-ρησε, ὅπως ἤδη ἀναφέραμε, στὶς 25 Μαΐου 1977, ἔχοντας κέρδη $ 460 εκατομμύρια στὶς Η.Π.Α. καὶ $ 314 ἑκατομμύρια στὸ ἐξωτερικό -ξεπερνῶντας τὴν ταινία «Τὰ σαγόνια τοῦ καρχαρία», ταινία μὲ τὰ ὑψηλότερα κέρδη ὅλων τῶν ἐποχῶν-, ὥσπου τὴν ξεπέρασε ἡ ταινία «Ε.Τ. ὁ Ἐξωγήϊνος» τὸ 1982. Ὑπολογίζοντας καί τὸν πληθωρισμό, εἶναι ἡ δεύτερη πιὸ ἐπικερδὴς ταινία ὅλων τῶν ἐποχῶν στίς Η.Π.Α. καὶ στόν Καναδᾶ καὶ ἡ τρίτη παγκοσμίως. Ἀπὸ τὰ πολλὰ βραβεῖα ποὺ ἀπέσπασε, ἡ ταινία ἔλαβε 10 ὑποψηφιότητες γιὰ Ὄσκαρ, κερδίζοντας ἕξι βραβεῖα. Οἱ ὑποψηφιότητες περιελάμβαναν τὸ Ὄσκαρ Β' ἀνδρικοῦ ρόλου γιὰ τὸν Ἄλεκ Γκίνες καὶ τὸ Ὄσκαρ καλύτερης ταινίας. Ὁ Πόλεμος τῶν Ἄστρων συχνὰ κα-τατάσσεται ἀνάμεσα στὶς καλύτερες ταινίες ὅλων τῶν ἐποχῶν.

Τὰ ἀνωτέρω ἀναφέρονται γιὰ νὰ δειχθεῖ τὸ πόση ἀπήχηση εἶχε στὸ παγκόσμιο κοινό το, ἀπὸ Ἐκκλησιαστικῆς σκοπιᾶς, ἀνοσιούργημα τοῦ Τζόρτζ Λούκας.

Ἀντιμετωπίζοντας τὰ παραπάνω, εὔκολα μπορεῖ ὁ καλοπροαίρετος ἀναγνώστης νὰ ἀναρωτηθεῖ: Μὰ τί γίνεται, λοιπόν; ποῦ μᾶς ὁδηγοῦν ὅλα αὐτά; καὶ «τί γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήση, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῆ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Ματθ. 16, 26). Ὅμως, ζεῖ Κύριος!

_____________

1 https://en.wikipedia.org/wiki/Star_Wars
2 https://en.wikipedia.org/wiki/Tao
3 https://en.wikipedia.org/wiki/Brahman
4 https://en.wikipedia.org/wiki/Kabbalah
5 https://en.wikipedia.org/wiki/Jediism