Χαιρετισμός π. Ἀθανασίου Ἀναστασίου στήν ἡμερίδα «Πατερική θεολογία καί μεταπατερική αἵρεση»

Ἀρχιμ. Ἀθανασίου
Προηγουμένου Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου, Ἁγίων Μετεώρων
Χαιρετισμός στήν ἡμερίδα «Πατερική θεολογία καί μεταπατερική αἵρεση»
Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πειραιῶς, ΣΕΦ 15-2-2012

Σεβασμιώτατοι, σεβαστοί πατέρες, ἐλλογιμώτατοι κ. Καθηγητές, σεβαστό προεδρεῖο, ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Χαιρετίζοντας τήν ἀποψινή ἡμερίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πειραιῶς μέ θέμα «Πατερική θεολογία καί μεταπατερική αἵρεση», προγευόμενοι τήν χαρά καί τήν ἐσωτερική πληρότητα τῆς ἁγιοπατερικῆς καί αὐθεντικῆς θεολογίας, τῆς θεολογίας τῶν Πατέρων μας, πού θά μᾶς προσφέρουν οἱ ἐκλεκτοί καί διακεκριμένοι εἰσηγητές τοῦ θέματος, ἀναπέμπουμε θερμή καί ἐγκάρδια δοξολογία πρός τόν ἐν Τριάδι Θεό μας γιά τήν ἰδιαίτερη αὐτή εὐλογία, τήν ἀποψινή πνευματική πανδαισία. Μία μοναδική εὐκαιρία νά ἀπολαύσουμε τούς κορυφαίους θεολόγους τῆς ἐκκλησίας μας μέ πλούσιες περγαμηνές καί διακρίσεις, ἐπιστημονική ἀρτιότητα, πανεπιστημιακούς τίτλους καί πληθωρική συγγραφική παρουσία καί μαρτυρία. Θεολόγους πιστούς στήν ὀρθόδοξη πίστη καί διδασκαλία, «ἑπομένους τοῖς ἁγίοις πατράσι», πού ἀντλοῦν τήν θεολογία τους ἀπό τήν ἁγιαστική ἐμπειρία καί τήν ἀποκαλυπτική ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀπό τίς παρακαταθῆκες καί τήν σώζουσα παράδοση τῶν Ἁγίων Πατέρων μας καί τήν προσωπική τους μετοχή στήν ἄκτιστη χάρη καί τήν μυστηριακή  ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας, χωρίς ἐξατομικευμένες καί ἐγκεφαλικές ἐπινοήσεις, ἀποκλίσεις καί νεωτερισμούς.

Ἡ ἀποψινή ἡμερίδα εἶναι μιά ὁμολογιακή μαρτυρία καί μία ἀποφασιστική ἀπάντηση στήν νοησιαρχική, στοχαστική δυτικότροπη θεολογία, τήν λεγομένη μεταπατερική, πού ἀναπτύσσεται ἀλλοτριωτικά καί διασπαστικά στίς μέρες μας.

Ἡ μεταπατερική θεολογία, σέ γενικές γραμμές, ἀποτελεῖ προέκταση καί παρακλάδι τῶν ποικίλων νεώτερων θεολογιῶν, πού ἀναπτύχθηκαν στήν Δύση –κυρίως τήν προτεσταντική- (κοινωνική θεολογία, πολιτική θεολογία, θεολογία τῆς ἐλευθερίας, τῆς ἀπελευθέρωσης, θεολογία τῆς ἐπαναστάσεως, «μαύρη» θεολογία, θεολογία τῆς συνάφειας, φεμινιστική θεολογία, περιεκτική θεολογία κ.ἄ.) καί εἶναι καρπός τῆς ἐκκοσμικεύσεως, τοῦ ὀρθολογισμοῦ καί τῆς παρεκκλίσεως ἀπό τά χαρακτηριστικά τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καί διδασκαλίας.

Κοινό στοιχεῖο τῶν θεολογιῶν αὐτῶν εἶναι ὅτι παραμερίζουν τό νόημα τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως, τόν ἀσκητικό, νηπτικό καί ἡσυχαστικό χαρακτήρα τῆς πίστεως, τήν ἁγιοπνευματική ἐμπειρική μέθοδο τῆς ὀρθοδοξίας, τήν μετοχή στήν ἄκτιστη χάρη καί δόξα τοῦ Θεοῦ καί μεγεθύνουν σέ ἀπόλυτο βαθμό τά κοινωνικά καί πολιτιστικά δεδομένα τῆς κάθε ἐποχῆς. Παρουσιάζουν τήν πίστη καί τήν πνευματικότητα μέ τρόπο προσαρμοσμένο στήν νοοτροπία καί τήν ἐκκοσμικευμένη ἀντίληψη καί λογική τῶν συγχρόνων ἀνθρώπων. Ὑποβαθμίζουν τό ἀληθινό καί σωτηριῶδες νόημα τοῦ Εὐαγγελίου σέ ἁπλή κοινωνική καί πολιτιστική συνθηματολογία, σέ ἄνευρη καί ἀνούσια γνωσιολογία καί φιλοσοφία.

Οἱ ποικίλες αὐτές νεώτερες δυτικές θεολογίες σχετίζονται ἄμεσα μέ τήν λεγόμενη θεολογία τῆς συνάφειας (Contextual Theology) πού προβάλλεται στήν χώρα μας σέ συνδυασμό μέ τήν μεταπατερική θεολογία. Ἡ θεολογία τῆς συνάφειας πρωτοπαρουσιάζεται τό 1972 στήν Συνέλευση τοῦ «Παγκοσμίου Συνεδρίου γιά τήν Ἱεραποστολή καί τόν Εὐαγγελισμό», πού διοργανώθηκε στήν Μπαγκόγκ ἀπό τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν. Ξεκίνησε ἀρχικά μέ τό πρόσχημα τῆς ἀναγκαιότητος γιά τήν καθιέρωση μιᾶς κοινῆς θεολογικῆς μεθοδολογίας στά πλαίσια τοῦ οἰκουμενικοῦ διαλόγου. Σταδιακά, ὅμως, καθιερώθηκε ὡς κυρίαρχη θεολογική ἀντίληψη στό ΠΣΕ λαμβάνοντας μάλιστα τραγικά ἀλλοτριωτικές τῆς χριστιανικῆς πίστεως διαστάσεις, οἱ ὁποῖες καταφάνηκαν μέ τόν πιό κραυγαλέο τρόπο στήν Ζ΄ Γενική Συνέλευση στήν Καμπέρα τό 1991 καί ἔγιναν αἰτία ἐντονότατων ἀντιδράσεων ἐκ μέρους τῶν ὀρθοδόξων. Κατά τήν συνήθη, ὅμως, στούς διαλόγους τακτική, ἡ θεολογία τῆς συνάφειας συνεχίζει νά κυριαρχεῖ στούς διαλόγους στό ΠΣΕ, παρά τό ἀντορθόδοξο περιέχομενό της, μέ τήν συγκατάθεση καί ὀρθοδόξων ἀντιπροσώπων.

Τό πλέον, ὅμως, ἀνησυχητικό καί ἐπικίνδυνο εἶναι ὅτι ἡ θεολογία τῆς συνάφειας βρίσκει ἰσχυρούς ὑποστηρικτές καί ἐντός τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας καί παρουσιάζεται ὡς, δῆθεν, χρήσιμη καί ἀπαραίτητη γιά τήν ἀπαιτούμενη μαρτυρία τῆς ὀρθοδοξίας στόν σύγχρονο κόσμο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αὐτῆς τῆς τάσεως εἶναι τό συνέδριο πού ὀργανώθηκε ἀπό τήν Ἀκαδημία Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου μέ θέμα «ΝΕΟΠΑΤΕΡΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Ή ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ. ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΦΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ».

Ἔφτασαν μάλιστα εἰσηγητές τοῦ Συνεδρίου αὐτοῦ νά κατηγοροῦν τούς ὀρθοδόξους γιά «ἐκκλησιαστική θριαμβολογία» καί «πατερικό φονταμενταλισμό». Καί ὡς ἀπάντηση στόν «πατερικό φονταμενταλισμό» προβάλλουν, οἱ εἰσηγητές αὐτοί, τήν συναφειακή καί μεταπατερική θεολογία, καθώς καί ποικίλες κακοδοξίες πού ἐκκολάπτονται στά σύγχρονα οἰκουμενιστικά καί δῆθεν ὀρθόδοξα κέντρα. Πρόκειται γιά μία μεταλλαγμένη θεολογία· θεολογία κατασκευασμένη καί προσαρμοσμένη, θεολογία τοῦ ἐργαστηρίου καί τοῦ σπουδαστηρίου, τῶν κλειστῶν συνεδρίων καί τῶν ἐπιλεγμένων ἀκροατηρίων. Μία θεολογία «ἐπιδοτούμενη» καί «χρηματοδοτούμενη» ἀπό ἑτερόδοξα ἱδρύματα καί πανεπιστήμια καί κοσμικούς φορεῖς τῆς Δύσεως. Μία θεολογία καί μιά ἀντίληψη πού λειτουργεῖ ἀλλοιωτικά καί διαβρωτικά ἀκόμη καί γιά τήν ἱστορική συνείδηση καί συνοχή τοῦ Ἔθνους καί τοῦ λαοῦ μας.

Συμπερασματικά θά λέγαμε πώς δέν πρόκειται ἁπλῶς γιά «μία ἄλλη ἄποψη» ἤ γιά τόν «πλουραλισμό τῶν σκέψεων καί τῶν ἰδεῶν», ὅπως παρουσιάζεται ἡ σύγχρονη αὐτή αἱρετική καί ἐπικίνδυνη θεολογία ἀπό τούς ἐκφραστές της. Πρόκειται οὐσιαστικά γιά τήν συντονισμένη ἐπιχείρηση ἀποδομήσεως καί κατεδαφίσεως ὅλων τῶν κυρίαρχων συστατικῶν πού συνθέτουν τήν μακραίωνη ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας. Μία ἐπιχείρηση πού συντελεῖται πλέον ἀπροκάλυπτα καί μέ περισσή ἀμετροέπεια καί θράσος.

Πιστεύουμε τελικά ὅτι οἱ εἰσηγητές τῶν καινοφανῶν αὐτῶν καί αἱρετικῶν θεολογιῶν, πού ἀμαυρώνουν καί διαστρέφουν τήν ἱστορική καί θεολογική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας καί τοῦ Ἔθνους μας, μιλώντας γιά «ἀρχαιολατρεία», γιά «βυζαντολαγνεία», γιά «ἐγκλωβισμό στόν ἀντιθετικό ἄξονα Ἀνατολή-Δύση» καί γιά «ἀδυναμία ἀρθρώσεως σοβαροῦ θεολογικοῦ λόγου» ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας καί ἄλλα τοιαῦτα, ὅπως καί τά ἔργα τους καί τά λεγόμενά τους θά βρεθοῦν πολύ σύντομα στό περιθώριο καί τήν λήθη τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας μας, καθώς εἶναι βέβαιο ὅτι ἡ αὐθεντική ὀρθόδοξη δογματική καί ἐκκλησιολογική συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας μας ἀπορρίπτει καί ἀποβάλλει ὁλοκληρωτικά τέτοιου εἴδους αἱρετικές καί διχαστικές διδασκαλίες καί ἀπόψεις.

Ἐκεῖνο πού μᾶς θλίβει καί μᾶς στενοχωρεῖ ἰδιαιτέρως καί προκαλεῖ τόν ἔντονο προβληματισμό καί τήν ἀγανάκτησή μας εἶναι τό γεγονός ὅτι ὅλες αὐτές οἱ ἀντορθόδοξες ἀπόψεις, ἀλλά καί οἱ εἰσηγητές τους, μεταπατερικοί θεολόγοι, βρίσκουν στέγη καί λαμβάνουν τόν ἔπαινο καί τήν ἐπιβράβευση τῶν τά πρῶτα ἐχόντων τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας διοικήσεως. Τέτοιες σοβαρές ἐκτροπές σέ θέματα πίστεως ἔπρεπε ἤδη νά ἔχουν ἀντιμετωπισθεῖ ἐγκαίρως ἀπό τά ἁρμόδια θεσμικά συνοδικά ὄργανα. Ἡ ἀποψινή αὐτή θεολογική ἡμερίδα, πού ἐμπεριστατωμένα θά καταδείξει τό μέγεθος τῆς παρεκτροπῆς τῶν μεταπατερικῶν καί συναφειακῶν θεολόγων –κληρικῶν καί λαϊκῶν- εὐχόμαστε νά γίνει ἡ αἰτία γιά τήν ἀντίστοιχη συνοδική παρέμβαση.

Κλείνοντας νά ἐκφράσουμε τά θερμά, ἐγκάρδια καί εἰλικρινή συγχαρητήριά μας καί τίς ὁλόψυχες εὐχαριστίες μας πρός τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, πού μέ παρρησία καί πιστότητα δίνει καθημερινά τήν μαρτυρία τῆς ἑλληνορθοδοξίας, καθώς καί στούς συνεργάτες του, γιά τήν ἐμπνευσμένη πρωτοβουλία νά διοργανώσει τήν πολύ σημαντική αὐτή θεολογική ἡμερίδα μέ τήν συμμετοχή τόσων ἐκλεκτῶν καί σεβαστῶν καί λίαν ἀγαπητῶν εἰσηγητῶν.

http://orthodoxia-pateriki.blogspot.com