Święty męczennik Sergiusz Zacharczuk

Święty męczennik Sergiusz Zacharczuk

(Swiaszczennomuczenik Siergij) 1915 - 1943
(23 kwietnia / 6 maja, pierwsza niedziela czerwca /n.st/)

Święty męczennik Sergiusz urodził się w 1915 r. we wsi Szychowice koło Hrubieszowa w pobożnej rodzinie Zacharczuków.

Jego ojciec Mi­kołaj był diakonem i znanym dyrygentem chórów cerkiew­nych na Hrubieszowszczyźnie. Matka świętego - Maria, gdy została wdową, wstąpiła do żeńskiego monasteru w Korcu na Wołyniu. Sergiusz od młodości był niezwykle utalentowany muzycznie, miał piękny głos.

Przygotowanie do stanu kapłańskiego Sergiusz uzyskał w Wołyńskim Seminarium Duchownym w Krzemieńcu oraz Szkole Dyrygentów i Psalmistów Cerkiewnych działającej w monasterze św. Onufrego w Jabłecznej. Po ich ukończeniu wstąpił w związek małżeński z dziewczyną z Krylowa. Święcenia kapłań­skie otrzymał tuż przed wybu­chem drugiej wojny światowej w monasterze Św. Ducha w Wilnie.

Nowo wyświęcony ks. Ser­giusz został skierowany do pracy duszpasterskiej w para­fii Nabroż na Tomaszowsz-czyźnie, gdzie cerkiew zosta­ła zburzona jeszcze w drama­tycznym 1938 roku. Założył tu 120-osobowy męski chór, któ­ry był znany na całą okolicę. Każdego roku udawał się wraz

z nim na święto Turkowickiej ikony Matki Bożej do monasteru turkowickiego. Jako prawosławny kapłan narażony był na wiele niebezpieczeństw. Często podrzucano mu kartki z krótkimi, ale wymownymi słowami wy­noś się. On jednak przysięgał, że ołtarza nie opuści.

Dnia 5 maja 1943 r. ks. Sergiusz pozostawił matuszkę w Kryłowie i udał się do Nabroża. Następnego dnia, w dniu pamięci św. Jerzego Zwy­cięzcy, miał tu służyć Św. Liturgię. Nabożeństwo zaczął odprawiać w do­mowej cerkwi, urządzonej w połowie budynku, w którym mieszkał. Wów­czas do świątyni wtargnęli bandyci. Zwaliwszy kapłana z nóg uderzeniem kolb karabinowych i przewróciwszy na wznak, kopali go nogami i bili

lufami karabinów, dopóki nie stracił przy­tomności. Znęcali się nad nim, wykłuwa­jąc oczy, obcinając język i uszy, skręca­jąc głowę twarzą do pleców. Połamali mu też ręce i nogi. Następnie sprofanowali cerkiew, m.in. wywracając prestoł, Ewan­gelię i naczynie ze Św. mirrą. Wychodząc oddali jeszcze strzały w głowę męczen­nika. Niektóre świadectwa wspominają o tym, iż wraz z nim śmierć poniosło wówczas czternastu innych parafian, w tym siedem kobiet.

Ciało zamęczonego duchownego pozawijano bandażami i odziano w szaty ka-
płańskie. Przez całą noc spoczywało      w cerkwi w obecności opłakujących go fragment fresku

wiernych. Następnego dnia przybyły ty­siące ludzi z wielu sąsiednich wsi, aby pożegnać się z ks. Sergiuszem. Męczennika pochowano na cmentarzu w Szychowicach. Pogrzebowi prze­wodniczył biskup Hilarion (Ohijenko).

W kwietniu 2003 r. otwarto grób ks. Sergiusza. Relikwie męczennika namaszczono olejem z Ławry Poczajowskiej i umieszczono w cerkwi św. apostoła Jana Teologa w Chełmie.

Uchwałą Św. Soboru Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego z 20 marca 2003 r. ks. Sergiusz Zacharczuk został zali­czony do grona świętych i włączony do Soboru Świętych Męczenników Ziemi Chełmskiej i Podlaskiej. Uroczystości kanonizacyjne odbyły się w dniach 7-8 czerwca 2003 r. w Chełmie.

Na podstawie fragmentów książki Jarosława Charkiewicza, Męczennicy XX wieku. Martyrologia Prawosławia w Polsce w biografiach świętych, (Warszawska Metropolia Prawosławna, Warszawa 2008), udostępnionych dzięki uprzejmości Autora.