Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος - θεολόγος
«Ἔλαμψε τὸ τῆς χάριτος ἔαρ»
Ἡ Περιτομή τοῦ Κυρίου μας, τὴν ὀγδόη ἡμέρα ἀπὸ τῆς Γεννήσεώς Του, ὅπως καὶ ἡ Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου ἐντάσσονται στὸ σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας, ποὺ ἀποσκοπεῖ στὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἀκόμη καὶ τὸ ὄνομα Ἰησοῦς ποὺ ἔλαβε ὁ Χριστὸς κατὰ τὴν Περιτομὴ σημαίνει «Σωτήρ», ἡ δὲ ὀγδόη ἡμέρα ἀποτελεῖ «τύπο τοῦ μέλλοντος αἰῶνος».
Ὑπέστη, λοιπόν, ὁ Κύριος τὴν κατὰ τόν νόμον περιτομή, «ὅπως παύσῃ τὰ σκιώδη -γιὰ νὰ δώσῃ τέλος στὴν σκιὰ τοῦ νόμου καὶ στὶς προφητεῖες- καὶ (ὅπως) περιέλῃ - ἀπομακρύνῃ- τὸ κάλυμμα τῶν παθῶν ἡμῶν» (Ἀπολυτίκιο ἑορτῆς). Ἄλλως τε «ὁ τῶν ὅλων Κύριος περιτομὴν ὑπομένει καὶ βροτῶν τὰ πταίσματα ὡς ἀγαθὸς περιτέμνει» (Κοντάκιο τῆς ἑορτῆς).
Ἡ περιτομὴ τοῦ Κυρίου εἶναι, συνεπῶς, συμβολική: ὁ Χριστός, ὑπακούοντας στὶς διατάξεις τοῦ νόμου, ἀποτέμνει τὴν σάρκα, γιὰ νὰ μᾶς δείξῃ ὅτι, προκειμένου νὰ ἀποκτήσωμε τὴν σωτηρία, χρειάζεται νὰ κάνωμε καὶ μεῖς τὸ ἴδιο, νὰ περικόψωμε ὄχι ἁπλῶς τὴν σάρκα ἀλλὰ ὁλόκληρο «τὸ κάλυμμα τῶν παθῶν»μας. Ἑπομένως, ἡ χειροποίητος περιτομὴ εἶναι ὁ τύπος τῆς ἀχειροποιήτου, ὅπως τονίζεται στὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς ἡμέρας: «περιετμήθητε περιτομὴ ἀχειροποιήτῳ ἐν τῇ ἀπεκδύσει τοῦ σώματος τῶν ἁμαρτιῶν τῆς σαρκός» (Κολοσ., βʹ 11).
Ἡ σαρκική, ἑπομένως, περιτομή, ποὺ γινόταν γιὰ τὸν καθαρισμὸ ἑνὸς μόνον μέρους τοῦ σώματος, συμπληρώνεται πλέον μὲ τὴν πνευματική περιτομή, ποὺ γίνεται γιὰ τὸν καθαρισμὸ τοῦ ὅλου ἀνθρώπου ἀπὸ τὴν ἁμαρτία.
Οἱ ὑμνογράφοι τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐξ ἄλλου, περιγράφουν τὴν περιτομὴ τοῦ Κυρίου ὡς πέρασμα ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ νόμου στὴν ἐποχὴ τῆς χάριτος. «Ὁ Λόγος σαρκωθεὶς εἰς λῆξιν τοῦ νόμου περιετμήθη, ἀπαρχὰς δὲ θείας χάριτος καὶ ζωῆς ἀκηράτου (=ἄφθαρτης) ἡμῖν δίδωσιν» (τροπάριο γʹ ὠδῆς τοῦ Κανόνος τῆς ἑορτῆς). Στὸ Συναξάρι, μάλιστα, τονίζεται: «Χριστοῦ περιτμηθέντος ἐτμήθη νόμος καὶ τοῦ νόμου τμηθέντος εἰσήχθη χάρις».
Ἐκεῖ ὅμως ποὺ αἰσθητοποιεῖται περισσότερο ἡ εἰκόνα τοῦ περάσματος στὴν νέα ἐποχὴ εἶναι στὸ ἀκόλουθο τροπάριο: «Σάββατα Περιτομή τε, τὸ φρύαγμα (=ἡ παραφορὰ) τῶν Ἑβραίων, τοῦ ἐπιφανέντος Χριστοῦ πέπαυται καὶ ἔλαμψε τὸ τῆς χάριτος ἔαρ» (ε’ ὠδὴ τοῦ Κανόνος τῆς ἑορτῆς).
Προτοῦ ἔλθῃ τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου καὶ τοῦ νόμου καὶ λάμψῃ ἡ ἐποχὴ τῆς χάριτος, ἤμασταν ὅλοι «ἀπερίτμητοι», βουτηγμένοι στὴν ἁμαρτία, τώρα ὅμως ποὺ ὁ Χριστὸς μᾶς «συνεζωοποίησε», χαρίζοντάς μας «πάντα τὰ παραπτώματα», ὥστε νὰ ἤμαστε «ἐν Χριστῷ πεπληρωμένοι», δὲν ἔχωμε πλέον καμμία δικαιολογία νὰ συνεχίσωμε νὰ ζοῦμε ὡς «νενεκρωμένοι τῇ ἁμαρτίᾳ» (Κολ., β’ 10-14).
Τώρα ποὺ «φανερώθηκε ὁ Χριστός, ἡ ζωὴ ἡμῶν» (Κολ. γ’ 4), ἂς κάνωμε ὅλοι μας, μὲ τὴν εἴσοδό μας, μάλιστα, στὸ νέο ἔτος, μιὰ ἡρωϊκὴ προσπάθεια νὰ ἀντισταθοῦμε στὰ κελεύσματα τῶν καιρῶν καὶ ἄς ἐπιχειρήσωμε, ἐπὶ τέλους, περιτομὴ στὰ πάθη μας καὶ στὴν «εὐπερίσπαστη ἁμαρτία», γιὰ νὰ ζήσωμε πλέον καὶ νὰ συζήσωμε ὡς πραγματικὰ ἀναστημένοι καὶ ὁλότελα ἀνακαινισμένοι ἀπὸ τὸ φῶς τῆς χάριτός Του.
Ἄς εὐχηθοῦμε, τέλος, ὁ τεχθεὶς καὶ περιτμηθείς καὶ τὰ πάντα ὑπομείνας «διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν» Κύριος νὰ μᾶς χαρίζῃ πλούσια τὰ ἐλέη Του καὶ μεγάλη τὴν μετάνοια κατὰ τὸ νέο ἔτος τῆς χρηστότητός Του, ποὺ εἴθε νὰ ἀνατείλῃ Εἰρηνικὸ καὶ Σωτήριο γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους! Ἀμήν!
Login